14 czerwca 2016 roku minęła 72 rocznica bitwy na Porytowym  Wzgórzu . Odwiedziłam to miejsce kilka dni później  w niedziele 19 czerwca tego roku.

Słyszałam o tym miejscu po raz pierwszy od męża, który jako młody harcerz chodził tu ze  drużyną ze Stalowej Woli na piesze rajdy pamięci.

Do miejsca tego wiedzie kilka dróg . My tym razem jechaliśmy samochodem z Lublina (dzień wcześniej wyladowaliśmy na lotnisku w Świdniku ) . W Janowie Lubelskim skręciliśmy na drogę Bohaterów Porytowego Wzgórza w kierunku na miejscowość Szklarnia. Cmentarz wojenny i pomnik znajdują sie na obszarze Lasów Janowskich na Równinie Biłgorajskiej.

Na miejscu tym jest duży parking  z którego droga prowadzi w las. Na początku drogi możemy przeczytać na tablicy informacyjnej fakty związane z historią tego miejsca.

 

„BITWA NAD BRANWIĄ” – 14.VI.1944

NAJWIĘKSZA BITWA PARTYZANCKA NA ZIEMIACH POLSKICH. PO STRONIE POLSKO-RADZIECKIEJ UCZESTNICZYŁY ODDZIAŁY ARMI LUDOWEJ, ARMI KRAJOWEJ I ODDZIAŁY RADZIECKIE ŁACZNIE OKOŁO 3 TYSIĘCY PARTYZANTÓW UZBROJONYCH GŁÓWNIE W BROŃ AUTOMATCZNĄ I RUSZNICE PRZECIWPANCERNE.

PO STRONIE NIEMIECKIEJ WALCZŁY TRZY DYWIZJE PIECHOTY, POLICJA, ŻANDARMERIA WSPIERANE ALTYRERIĄ I LOTNICTWEM – ŁĄCZNIE SIŁY TE LICZYŁY 30 TYSIĘCY ŻOŁNIERZY. BITWA ROZPOCZEŁA SIĘ RANO 14 CZERWCA I TRWAŁA CAŁY DZIEŃ. POCZĄTKOWO NIEPRZYJACIEL PRZEŁAMAŁ OBRONĘ PARTYZANCKĄ. JEDNAK DZIĘKI BRAWUROWYM KONTRATAKOM POZYCJE ZOSTAŁY ODZYSKANE. W CIĄGU CAŁEGO DNIA ODPARTO KILKADZIESIĄT ATAKÓW I UTRZYMANO POZYCJE OBRONNE. W NOCY 14 NA 15 CZERWCA ZGRUPOWANIE PRTYZANCKIE WRAZ Z RANNYMI I TABOREM WYSZŁO NIEPOSTRZEŻENIE Z OKRĄŻENIA W KIERUNKI POŁUDNIOWYM, STACZAJĄC W REJONIE WSI SZEWCE, SZELIGI, SÓL I BUDZIARZE KILKA POTYCZEK Z NIEMIECKIMI ODZIAŁAMI TYŁOWYMI .

W BITWIE NAD BRANWIĄ ZGINEŁO OK. 120 PARTYZANTÓW, LOSÓW OKOŁO 20 NIE UDAŁO SIE USTALIĆ, 104 ZOSTAŁO RANNYCH. STRATY NIEMIECKIE TO PONAD 500 ZABITYCH ŻOŁNIERZY, A TAKŻE STRATY W ODDZIAŁACH ŻANDARMERII  I POLICJI. OPERACJA „STRUMWIND I” ZE STRONY NIEMIECKIEJ ZAKOŃCZYŁA SIĘ FIASKIEM.”

Wchodząc w las naprzeciw nas ukazuje się naprawdę dużych rozmarów pomnik.

Jeszcze przed pomnikiem po prawej stronie postawiono obelisk upamiętniający czas wojny 1929-1945

Pomnik przedstawia żołnierzy a wśród nich wybuchający ładunek -taki objaśnienie symboliki usłyszałam od męża.

U stóp żołnierzy wciąż jeszcze wieńce, kwiaty i znicze świadczą to tym, że pamięć wciąż trwa.

Za pomnikiem po prawej stronie groby tych, którzy polegli w tym miejscu w czasie bitwy na Porytowym Wzgórzu  nad rzeką Branwią.

Nazwiska i napisy na pomnikach

Korda Julian

Śmiałek T.

Wróbel St.

Banach St.

Buława

Skórski (lub Skorski)

Zychman Jan

Kazimierz Wyrwas Michał -sekretarz lubelskiego obwodowego komitetu PPR poległ w bitwie z najeźdzcą hitlerowskim

Na wielu tablicach widnieje napis ” Partyzant nieznany”

Polegli z brygdy AL im .Wandy Wasilewskiej

dowodzonej przez kpt. Stanisława Szelesta

Dydkowski W

Gierach J.

Gaik Z .

Ignasiak J.

Kozieradzka J.

Michta J.

Mróz J.

Tiapkow I.

 

Wijakowski E.

Wijdan W.

Wójcik F.

Wójcik T.

Reszko L.

Rezanowicz A.

Szpakowski A.

Tałach I.

Chalewicz M.

Głuszczak Z .

Jermak J.

Koniuch P.

Moroz P.

Witkowski AL.

Moroz A.

Mozoł D.

Polegli z odziału im .Stalina

dowodzonego przez Mikołaja Kunickiego

Bujan A.

Bujan Ł.

Brzozowski S.

Borzych W.

Cwyd W.

Ignasiak F.

Kozieradzka J.

Michta J.

Mróz J.

Kapica J.

Czarniecki L.

Dydkowski Wł.

Dorywalska H.

Gierach J.

Gaik Z.

Hanuszkiewicz R.

Edward Szymański Krakus

członek lubelskiego obwodowego komitetu PPR

Szymon Krakowski Szymon

Redaktor Żołnierza Lubelszczyzny

poległ w bitwie z najeźdzcą hitlerowskim

 

Wojakowski A.

Wojdan W.

Wójcik F.

Wójcik T.

Polegli z I Brygady AL im. Zemi Lubelskiej

Dowodzonej przez kpt.

Ignacego Borkowskiego

Kabas S.

Szymula S.

Nostaj M.

Mączyńska B.

Barbara Mączyńska lat 20 sanitariuszka odziału AK Konara

Deryło M.

Po lewej stronie za pomnikiem rozmieszone są groby żolnierzy A.  Radzieckiej .

Tu właśnie zakończyła sie nasza wyprawa na Porytowe Wzgórze.

 

autor wpisu  Ania B.M

więcej o tym regionie w innych moich wpisach

Na wschodzie Polski – https://catchingatravelbug.wordpress.com/2016/06/28/na-wschodzie-polski/

Dziadek Olek opowiada https://genealogicznapodroz.wordpress.com/2016/05/30/dziadek-olek-opowiada/